In gesprek met de burgemeester: Vluchtelingen

Burgemeester, door oorlogsomstandigheden komen vluchtelingen naar ons land maar willen vaak zo snel mogelijk terug. Hoe realistisch is dat?
“Er komen veel vluchtelingen naar Nederland, heel vaak onder druk van oorlogsomstandigheden in hun land, om politieke redenen of omdat ze hun leven daar niet zeker zijn. Iedere vluchteling die hier binnenkomt wordt getoetst door de Immigratie en Naturalisatie Dienst IND om vast te stellen of die persoon in aanmerking komt om hier te blijven. De realiteit is dat een deel van die vluchtelingen, als de omstandigheden ernaar zijn best terug wil, maar dat geldt zeker niet voor allemaal.”

Veel vluchtelingen zijn goed opgeleid, maar kunnen daar hier weinig mee. Wat kunnen we daaraan doen?
“Als je hier wilt blijven en een status wilt krijgen dan wordt er het een en ander van je gevraagd. Om mee te beginnen het leren van de taal maar ook of je hier kunt werken. Om te kunnen werken is vakbekwaamheid ook belangrijk. De erkenning van diploma’s is echter vaak een obstakel. Hoe moet je werkervaring elders dat waarderen? Bijvoorbeeld, als een arts in het Midden-Oosten is opgeleid kan hij hier niet zomaar als arts starten. De eerste zes maanden na je aankomst mag je hier ook niet werken. Bij een langer verblijf ontstaan meer mogelijkheden maar meestal zijn dat werkzaamheden aan de onderkant van de arbeidsketen zoals inpak- of schoonmaakwerk. Pas na het verkrijgen van een definitieve status kun je gaan denken aan ander werkt.”

Kunnen we deze vluchtelingen goed gebruiken?
“Bijna in alle marktsegmenten komen we op dit moment gewoon mensen tekort. Als de mensen hier eenmaal zijn is het dus wel fijn als ze hun bijdrage kunnen leveren.“

Wat doen het bedrijfsleven en andere sectoren er zelf aan?
“Een goede vraag. Soms gaan de mensen zelf op zoek. Dat zie je in toenemende mate zeker bij mensen die een betere opleidingsachtergrond hebben. Vaak jeuken hun de handen om aan de slag te gaan en zijn ze daar zelf doortastend in. Er zijn contacten tussen sommige grotere werkgevers en het COA om te kijken of ze tot een match kunnen komen.”

Kunnen de eerste zes maanden niet beter gebruikt worden? Om de mensen kennis en vaardigheden bij te brengen zodat ze erna snel aan de slag kunnen? 
“Voor bepaalde beroepen zou dat misschien mogelijk zijn. Er zijn vakken die zich daar wat makkelijker voor lenen. Nederland heeft een traditie van de opvang van vluchtelingen. Ik denk bijvoorbeeld aan de Portugese joden en aan de Hugenoten. Het is van alle tijden dat mensen naar Nederland komen en hier ook vaak blijven. Het verschil met vroeger is dat de aantallen van nu wel groter zijn waardoor het systeem piept en kraakt zowel in de opvang als in de doorstroming naar de woningmarkt.”

Wat kost het ons?
“Het kost de gemeenschap klauwen met geld, zeker nu het zo rommelig geregeld is. Alleen al daarom is het goed dat mensen zo snel mogelijk aan de slag kunnen en op eigen benen staan.”

Is er een regionale visie en aanpak?
“In de regio hebben we drie grote groepen. De eerste zijn de Oekraïners, de tweede is de groep andere vluchtelingen en de derde zijn de arbeidsmigranten die hier legaal mogen werken. De Oekraïners zijn althans voorlopig gelijk gesteld aan EU-burgers uit Oost-Europa. Arbeidsmigranten zijn een ander thema omdat ze vaak aan de andere kant van de grens wonen en hier werken.”

Tekst: Bert Vinkenborg