In gesprek met de burgemeester: Vrijwilligheid bij de brandweer

Burgemeester, het werven en behouden van vrijwilligers bij de brandweer staat ter discussie. Wat is het probleem?
“Europa heeft gezegd dat ons Nederlandse vrijwilligheidssysteem lijkt op een beroepsactiviteit. Daarom mag je volgens Brussel geen onderscheid maken tussen beroeps en vrijwillige brandweermensen, ook niet als het gaat om de arbeidsvoorwaarden. Een aantal jaren geleden is in Nederland juist een beweging ingezet om het verschil tussen beroeps en vrijwilligers kleiner te maken. Onze situatie hier is uniek; een professionele organisatie die voornamelijk bemand wordt door vrijwilligers.”

Is er sprake van een tekort aan vrijwilligers?
“Het wordt steeds moeilijker om mensen aan te trekken die aan alle nieuwe eisen kunnen en willen voldoen. Vervelend is dat kazernering van vrijwilligers volgens de nieuwe regels waarschijnlijk niet meer mag. Op dit moment is dat in Doetinchem nog wel het geval. Als dat hier ook niet meer mag, staan wij voor een heel grote uitdaging. De aard van het werk wordt technisch steeds gecompliceerder. Denk maar aan elektrische voertuigen, die kun je niet zomaar met water blussen. Het logische gevolg is dat een vrijwilliger steeds meer als een professional benaderd moet worden.”

Wat merkt de brandweer in Doetinchem en Wehl?
“De brandweer is georganiseerd per veiligheidsregio, in ons geval Noord- en Oost-Gelderland. In de dorpen zoals Wehl merken we nog niet veel van een tekort aan vrijwilligers. De situatie in Doetinchem wordt nijpender vanwege de nieuwe regels.”

Wat wordt gedaan om nieuwe vrijwilligers te werven en te behouden?
“We hebben nog een paar jaar te gaan om tot een besluit te komen, maar we moeten wel aan de bak. De Minister neem het besluit, maar de veiligheidsregio’s voeren het uit. Voor de post Doetinchem heeft dat dus waarschijnlijk wel gevolgen.”

Welke eisen worden gesteld aan de inzetbaarheid en voldoet de brandweer daaraan?
“De opkomsttijden zijn afhankelijk van het object. In de huidige situatie redden we het nog om aan de norm te voldoen, maar ook maar net. De kazernering is daarin een belangrijke voorwaarde. De marge om te verslechteren is klein.”

Zijn meer beroepsbrandweermensen een oplossing?
“Als we alle vrijwilligers in loondienst moeten nemen, wordt dat onbetaalbaar. Over heel Nederland zou dat 200 miljoen euro extra betekenen. Een ander gevolg zou zijn dat veel vrijwilligers dan afhaken. Maar een klein deel van de huidige bezetting zou echt beroeps willen worden. Onze veiligheidsregio hecht sterk aan de vrijwilligers. Die willen we graag behouden.”

Moet een brandweervrijwilliger goed kunnen klaverjassen om de wachttijd door te komen?
“Haha, in Doetinchem hoef je als vrijwilliger niet te kunnen klaverjassen. Maar goed koken wordt zeker gewaardeerd. Ik heb een keer een nacht in de kazerne doorgebracht en heb gemerkt dat het echt werken is tijdens een dienst en niet lekker luieren.” (tekst: Bert Vinkenborg)