School in buitengebied. Foto: DOS-archief

School in buitengebied. Foto: DOS-archief

DOS-archief

‘Na dertig jaar laat je goede vrienden niet los’

XInterviews & Achtergrond

DOETINCHEM - Doetinchem en La Libertad, in Nicaragua, hebben sinds 1992 een stedenband. De subsidie van de gemeente Doetinchem is inmiddels gestopt, maar de band blijft. Wat is er zoal tot stand gekomen en hoe is de situatie nu?

Door Josée Gruwel

Na een lange tijd van dictatuur en burgeroorlog stond Nicaragua in 1990 aan het begin van een periode van wederopbouw. De gemeente Doetinchem wilde hieraan een bijdrage leveren. Op initiatief van de gemeenteraad werd DOS opgericht, de stichting Doetinchem en Ontwikkelingssamenwerking, een vrijwilligersorganisatie met als doel vorm te geven aan de relatie met de regio Oost-Chontales in Nicaragua. 

Onderwijs
In april 1992 vertrok Joop Hakvoort met een Doetinchemse delegatie naar de betreffende regio. Hakvoort was betrokken bij de Paulo Freirestichting, een ontwikkelingsorganisatie gericht op onderwijsvernieuwing in Midden-Amerika.
Tegelijkertijd vertrok een delegatie boeren die er ook al contacten had. Onder hen was Nel Verbree. Uit de ontmoetingen daar kwam de stedenband Doetinchem-La Libertad voort, want DOS koos ervoor om zich te concentreren op La Libertad, een gemeente met een oppervlakte van ruim 750 vierkante kilometer en zo’n 14.000 inwoners, van wie er circa 6.000 in het stadje La Libertad wonen en 8.000 op het platteland in ruim twintig afgelegen dorpen.
DOS-bestuurslid Monic Schaapveld tolkte jarenlang voor DOS. Ze vertelt: “La Libertad ligt in een heuvelachtig gebied, met veel grasland. Het heeft een tropisch klimaat, maar omdat het hoger, op achthonderd meter, in de heuvels ligt is het er aangenaam. De mensen zijn er gastvrij en hartelijk. In het stadje trof de delegatie destijds een goudmijn, eethuisjes, kleine werkplaatsen, veel winkeltjes. Het onderwijs en de gezondheidszorg waren er summier. In de dorpen leefde men van veeteelt en landbouw, maar zowel in de stad als op het platteland waren de leefomstandigheden verre van optimaal, er was veel armoede en werkloosheid.”

Grote doelen
Zo’n 25 jaar hebben inwoners, bedrijven en organisaties in Doetinchem meegedacht met de Libertijnen om tal van projecten – die onder de millenniumdoelen vallen - aan te dragen en te verwezenlijken. Het streven was steeds om de leefomstandigheden in La Libertad te verbeteren, daarbij rekening houdend met duurzaamheid. Thema’s waren: onderwijs, economie, gezondheidszorg, huisvesting, landbouw, water en sanitatie, infrastructuur en gemeentelijke organisatie.
DOS-lid Anneke van der Haar: “De inmiddels overleden Joop Hakvoort speelde met zijn vrouw Nel jarenlang een sleutelrol in de communicatie tussen Doetinchem en La Libertad. In de beginjaren vanuit Doetinchem en La Libertad, later vanuit Libertad. Ze hielpen bij het opstellen en uitwerken van de plannen, waarbij steeds concrete doelen werden gesteld. Doelen veelal op de lange termijn, zoals alle kinderen naar school, bouwen van huurwoningen, opzetten van beroepsonderwijs, de bouw van een gemeenschapshuis, de opzet van een gezondheidscentrum, milieuvriendelijker maken van de goudwinning, zorgen voor schoon drinkwater, aanleg van een gecontroleerde vuilstortplaats en realisatie van een kadaster. Ook waren er doelen op korte termijn, zoals het regelen van maaltijdvoorziening voor arme ouderen, het slaan van waterputten bij scholen, het geven van workshops over hygiëne. Het zijn voorbeelden van inmiddels een lange lijst met tal van projecten, waarbij vanuit Doetinchem mensen met kennis van zaken en expertise fysiek en op afstand een bijdrage leverden. Menig keer werden vliegtickets geboekt om uitwisselingen tot stand te brengen, stages te lopen, kennis te delen en betrokkenheid te vergroten.”
Voordat Joop en Nel Hakvoort in 2002 uit La Libertad vertrokken, riepen ze de Fundación Crecemos Juntos in het leven, de counterpart van DOS in La Libertad. Hiermee werd de communicatie met DOS gewaarborgd. DOS-voorzitter Ted van Vilsteren: “Tot 2019 is er in totaal voor enkele miljoenen geïnvesteerd in de ontwikkeling van La Libertad. De gelden werden in het Doetinchemse binnengebracht door middel van subsidies, fondsen, donaties en tal van acties. In de periode 2002-2016 vielen veel van de uitgevoerde projecten ook binnen een regeling waarbij de overheid aanvullend subsidieerde. Dit traject is in 2017 financieel afgerond. De subsidie van de gemeente stopte in 2019.”

Kleinere projecten
Van Vilsteren vervolgt met: “Mede door de politieke situatie in La Libertad was het in 2018 en 2019 niet mogelijk om er projecten financieel te steunen. Het was onzeker of het geld op de goede plek terecht kwam. Dit leidde ertoe dat een deel van het geld dat DOS voor projecten beschikbaar had nog niet naar La Libertad kon. In 2019 is er circa zeventigduizend euro aan reserveringen beschikbaar. DOS wil deze middelen in de komende jaren ten gunste laten komen aan La Libertad. In de zomer van 2019 hebben we met FC Juntos kleinere projecten besproken. Ondersteunen van kleine projecten helpt om gericht verdere ontwikkeling te stimuleren en de band gaande te houden. Voorbeelden van kleine projecten die sindsdien zijn uitgevoerd zijn de bouw van een keuken voor een school, helpen bij pilots om met zonnepanelen duurzaam energie op te wekken in het buitengebied, het vervangen van het dak van het met onze steun gebouwde gemeenschapshuis en de financiering van echoapparatuur voor het gezondheidscentrum.” 

Situatie nu
Het houden van acties in Doetinchem en het onderhouden van contacten met La Libertad is er in coronatijd niet gemakkelijker op geworden. Schaapveld: “Voor corona gingen we elk jaar wel die kant op. Maar nu zijn we genoodzaakt om eens in de twee maanden te videobellen met onze gesprekspartner FC Juntos.”
Van Vilsteren: “Zij zien toe op de uitvoering van de projecten, zoals de bouw van het veertigste huurhuis (in samenwerking met Sité), het innen van de huur, de aanleg van zonnepanelen en het milieuvriendelijker maken van de goudwinning (in samenwerking met een Deense overheidsinstantie). Onze rol is langzamerhand van ondersteunend naar meer adviserend gegaan. In al die jaren is Nicaragua welvarender geworden, maar de politieke situatie, waar we ons verre van houden, is heikel. Wij houden het, gezien de omstandigheden, bij kleinere projecten. Onlangs hebben we het gezondheidscentrum geweldig blij kunnen maken met een echoapparaat. We kunnen kleinere projecten financieel blijven steunen en daardoor de stedenband levend houden. Na dertig jaar laat je je goede vrienden niet los.”

Boerenmarkt in La Libertad. Foto: DOS-archief

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant