Nadruk op kwalitatieve groei in Begroting 2024

DOETINCHEM – De begroting voor 2024 toont vertrouwde begrippen maar is ook nieuw. Sinds Henk Bulten de wethouderszetel van financiën bezet, inmiddels zo’n negen jaar, is zijn uitgangspunt ‘Niet meer uitgeven dan er binnenkomt’. Het lijkt wel of die uitspraak als vaste richtlijn ingelijst aan de muur van zijn werkkamer hangt. Het klinkt misschien logisch maar de uitvoering ervan is niet altijd gemakkelijk bij het opstellen van een evenwichtige, sluitende begroting. Is het dit keer zonder hoofdbrekens gelukt? 

Door Bert Vinkenborg

Een gat van 9 miljoen 
Bulten: “Dat is niet helemaal zonder hoofdbrekens gelukt. Als we kijken naar het financiële beeld komen we in het komende jaar 9 miljoen te kort. Dat bedrag bestaat uit twee delen. Eén deel is de inkoop van het sociaal domein en dat is ruim 6 miljoen. Hetzelfde geldt voor onze eigen organisaties, Bv’s en verbonden partijen waarvan we ook de stijging van de loonprijs moeten doorbetalen en dat is nog eens een post van 2 miljoen. Dan komen we nog 1 miljoen tekort en dat is geld dat we niet hebben gekregen van het Rijk. In de meicirculaire heeft het Rijk namelijk besloten om het loondeel, 60 procent van het bedrag, níet uit te keren. Dat betekent dat we een miljoen structureel niet krijgen.”

Begroting 2024 in één oogopslag
De begroting staat in een boekwerk van 194 pagina’s voor de financiële fijnproevers. Voor de snelle lezers zijn de kengetallen en hoofdlijnen onder de titel Begroting 2024 in één oogopslag op een A3 samengevat, maar het is nog steeds kost voor kenners. Heel in het kort komt het erop neer dat aan de inkomstenkant 196 miljoen van het Rijk komt en 84 miljoen uit een verzameling van lokale heffingen. “Ik kan mij heel goed voorstellen dat niet iedereen alle bladzijden van de begroting leest. Ik zeg tegen elke fractie en elk raadslid, bel mij of mail mij als je vragen hebt dan kom ik langs om het een en ander toe te lichten. Wij werken eraan om de begrotingen in de toekomst nóg inzichtelijker te maken.”

Zelfs in de meest nauwkeurige begroting zitten risico’s. Wat zijn die risico’s en hoe worden die afgedekt? Het inschatten van mogelijke risico’s is een belangrijk onderdeel van de begroting. Hoe doe je dat? “Een aantal risico’s hebben we wel in beeld maar je weet niet of die zich ook voor gaan doen. Die zijn in onze begroting opgenomen. In het boekwerk hebben we een lijst van risico’s met bedragen benoemd. Dat zijn14 risico’s met een totaalbedrag van ongeveer 23 miljoen. Er is over nagedacht of die betaald kunnen worden als ze zich voordoen. Ja dat kan, want we hebben ruim 38 miljoen in onze algemene reserve. Als al die risico’s zich zouden voordoen en allemaal op hetzelfde moment dan kunnen we dat nog steeds betalen.De algemene reserve wordt in een periode van 4 jaar weer aangevuld tot het oorspronkelijke bedrag. Met de Provincie is dit allemaal al doorgesproken en het heeft hun goedkeuring.”

Er wordt ingezet op kwalitatieve groei. Gaat dat ten koste van de kwantiteit? “Een aantal projecten die al in de begroting van vorig jaar en in de Kadernota van juni 2023 stonden worden vastgehouden. De kadernota werd unaniem door de raad aangenomen wat in Doetinchem bijzonder te noemen is. Ik wil daar niet aan tornen.” Bulten somt een aantal zaken op die al aangepakt zijn of nog aangepakt gaan worden. Een paar voorbeelden: ontwikkeling van de Spoorzone, de binnenstad, bewegen en ontmoeten in de openbare ruimte, versterken van wijkgericht werken, cultuur en duurzame en veilige mobiliteit.

Hoe gaat het verder met de hardnodige betaalbare woningen voor starters? “Er zitten nieuwbouwprojecten in de pijplijn; ik noemde al het plan Spoorzone. Verder hebben we vorig jaar een post van tenminste 15 miljoen vrijgemaakt om te investeren in de doorstroom om die op gang te brengen of voor starters de mogelijkheid te creëren om een woning te kopen. We kijken ook naar welk type woning bij welk type mensen hoort. Het kan zijn dat mensen nu naar een kleinere woning willen met alles op de begane grond. Daardoor kan een woning voor starters beschikbaar komen. Daarover zijn we bijna dagelijks in gesprek om daar een versnelling in te krijgen.”
De zwakken in de samenleving hebben het in de afgelopen tijd nog moeilijker gekregen door de hoge inflatie en de sterk gestegen prijzen, vooral van levensmiddelen. Hoe kunnen zij met deze behoudende begroting ontzien worden? “Alle mensen die in armoede leven houden wat ze nu krijgen; de hulp en de financiële middelen die ze nodig hebben al kan de vorm misschien anders worden. Op alle fronten houden we de vinger aan de pols met de gedachte ‘wat is nou handig en verstandig’ Als we alleen geld geven zonder een doel dan helpt dat de mensen niet zoveel. Het gaat mij niet om het geld maar het gaat mij om de personen. Eigenlijk moet je niet in armoede hoeven te leven. Je zult met elkaar moeten kijken hoe we het gaan doen. Belangrijk is dat mensen uit hun isolement komen.”

Het grootste deel van de inkomsten van de gemeente komt van het Rijk. Is met een nieuwe regeringscoalitie na de verkiezingen daar al wat zinnigs over te zeggen? “Ik heb geen idee. Er moet eerst een nieuwe coalitie komen voordat wij weten wat de plannen zijn. Waar ik bang voor ben is dat zaken waar wij nu en soms al jaren op wachten nog verder uitgesteld worden. Wanneer er een nieuw kabinet zit weet nog niemand.”
Wat gaan de inwoners van Doetinchem merken van deze begroting? “In eerste instantie verandert heel veel niet. Tegelijkertijd gaan ze ook wel wat merken. Om 9 miljoen te bezuinigen moet je soms dingen anders gaan doen of misschien niet doen en dat hoeft niet altijd verkeerd te zijn. Alles wat anders wordt hoeft niet verkeerd te zijn maar je moet er wel aan wennen.”

Op 2 november komt de begroting 2024 als voorstel in de raad en zal erover gedebatteerd en gestemd worden.