Zorgopleiding voor statushouders

Doetinchem – ‘Nieuwkomers in de Zorg’ is een vernieuwend scholingstraject waardoor Achterhoekse statushouders aan het werk gaan in de zorg. De deelnemers werken stapsgewijs toe naar een duurzaam dienstverband bij zorgaanbieders die leerwerkplekken aanbieden bij het project. Volgens betrokkenen is dat hard nodig. “We moeten ons voorbereiden op de toekomst waarin de zorgvraag verder oploopt. Wij hebben nu al meer zorgaanvragen dan medewerkers.”

Door Hans Hissink

Het is een bekend verhaal: in de zorg is het lastig om aan voldoende personeel te komen. Tegelijkertijd is het voor nieuwe Nederlanders vaak moeilijk een passende baan te vinden, ondanks dat ze graag aan de slag gaan. De gedachte achter ‘Nieuwkomers in de zorg’ was om die twee uitdagingen met elkaar te verbinden. Een project waarin Achterhoekse statushouders een zorgopleiding doorlopen.

Entree-opleiding
Zeven statushouders zijn 27 september vorig jaar gestart met een aangepast scholingstraject van 15 maanden, verzorgd door het Graafschap College. Het is een zogenaamde entree-opleiding. Ze leren wat het zorgvak in de praktijk inhoudt, krijgen les in onder meer de Nederlands taal en ‘burgerschap’ én lopen een aantal uur stage per week. Onder begeleiding van een buddy op de werkvloer voeren ze assisterende zorgtaken uit. Daar hoort het kennismaken met verschillende aspecten van de Nederlandse cultuur bij. Zo wordt geprobeerd de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.

Cultuurverbinders
Tijdens het leertraject worden ‘cultuurverbinders’ ingezet. Zij zijn zelf als vluchteling of migrant naar Nederland gekomen en vervullen een brugfunctie tussen statushouders, instanties en gemeenten. “In dit project spelen cultuurverbinders een belangrijke rol, alleen al omdat zij helpen in een stuk bewustwording van culturele verschillen die bestaan. Zij weten als geen ander wat nodig is om die verschillen te overbruggen”, vertelt Marie-Susan van der Munnik. Zij is projectleider van de ‘Doe Agenda’ in de Achterhoek, gericht op publiek-private samenwerkingen om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te helpen.

“Vorig jaar zijn de deelnemers begonnen met een Beroeps Opleidende Leerweg (BOL) traject. Dat betekent dat zij iedere dag naar school moeten,” legt Janneke Jannink, docent entree-opleiding bij het Graafschap College, uit. “Naast theoretische vakken krijgen zij ook praktijkvakken zoals verzorging en dienstverlening. Februari dit jaar zijn zij ingestroomd in een Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL) traject. Dat houdt in dat zij één dag in de week naar school gaan en de andere vier dagen werken.”

Blij met kans
Samah Diab komt uit Syrië, is statushouder en woont inmiddels vijf jaar met haar familie in Doetinchem. Zij is blij met de kans die zij krijgt. “De opleiding is goed en kan mij helpen om mijn Nederlands verbeteren. Ik verdien geld en daarnaast leer ik hoe ik zelfstandig kan werken.”

Vitaal Thuiszorg zo’n twee jaar geleden al gestart met deze opleiding. “Wij zien potentieel in deze statushouders. Veel nieuwkomers willen graag deelnemen aan de opleiding. Zij zien ook dat hierdoor de taalvaardigheid wordt verbeterd en er doorgroeimogelijkheden ontstaan. Onze klanten zijn ruimhartig en hebben een goede band met de statushouders,” vertelt Esther Hoekzema, bestuurder bij Vitaal Thuiszorg.

Lastig
Voor Samah was het in het begin best lastig, want de zorg in Syrië was totaal anders georganiseerd. Maar zij paste zich al snel aan. “In het begin had ik wel een werkbegeleider. Vanaf februari werk ik zelfstandig. Ik kom nu alleen bij mensen thuis en verdeel zelf de taken. Hierdoor leer ik ook steeds beter de taal. Daarmee zit ik op dit moment op C1 niveau.” Dat laatste betekent dat Samah vergevorderd is met de Nederlandse taal.
De statushouders uit deze eerste opleidingsgroep komen uit Syrië, Eritrea en Iran. “Zij zijn de eerste volwassenen in dit traject. Mooi om te zien dat zij leren van elkaars culturen. Je ziet ze ook groeien. Hopelijk komen er meer van dit soort trajecten,” geeft Janneke aan. Het lesgeven zelf is een hele uitdaging. “Omdat de deelnemers uit verschillende landen komen en een verschillend taalniveau hebben, is het af en toe best lastig tijdens de lessen. Daarom wordt er tijdens de lessen gebruik gemaakt van afbeeldingen. Dat maakt het voor mij en de studenten een stuk gemakkelijker. We besteden wel veel aandacht aan de Nederlandse taal. Die leer je het beste als je onder de mensen bent.” Samah werkt bij mensen die Achterhoeks dialect spreken. “Ik kan al een paar woorden Achterhoeks zoals ‘kieken’ en ‘luusteren’.”

Volgens de Doetinchemse wethouder Jorik Huizinga wordt er vooral gekeken naar statushouders die in de Achterhoek wonen. Deze opleiding zorgt ervoor dat steeds meer mensen uit die groep aan het werk kunnen. “In de gemeente Doetinchem is zo’n 30-35% van de statushouders aan het werk. Ongeveer 20% volgt onderwijs om een betere toekomst tegemoet te kunnen zien. Deze opleiding zorgt er ook voor dat vluchtelingen meer aan de eisen van de nieuwe inburgeringswet gaan voldoen. Daar wordt onder meer als eis gesteld dat zij aan een B1 taalniveau moeten voldoen. De deelnemers aan dit eerste ‘Nieuwkomers in de zorg’ project komen uit Syrië, Eritrea en Iran. Maar er zijn nu ook vluchtelingen uit Oekraïne die mee willen doen aan de samenleving. Het mes snijdt aan twee kanten. De vluchtelingen hebben werk en leren de taal, daarnaast worden gaten opgevuld die ontstaan zijn door de grote personeelstekorten.”

Samah en haar zes medestudenten ronden eind dit jaar de BBL opleiding af. Niets staat dan meer in de weg om een volgende stap te zetten.