‘We willen historie in het straatbeeld toegankelijker maken’

1 februari 2022, 15:39 Cultuur

DOETINCHEM – Het Stadsmuseum Doetinchem is weer open. Esther Ruesen, directeur van het museum en van de VVV Doetinchem, vertelt over de afgelopen twee jaar, waarin er achter de schermen doorgedacht en doorontwikkeld werd. 

Door Josée Gruwel 

“Ik weet nog waar ik was bij de eerste persconferentie in maart 2020 waarin aangekondigd werd dat we dicht moesten”, vertelt Ruesen. “Museum en VVV hebben we meteen gesloten.” De expositie van Bennie Jolink bevond zich daarna maandenlang stil tussen de witte muren van de bovenverdieping van het museum. De 75 vrijwilligers van het museum, over het algemeen zestigplussers, zaten thuis. “Hun sociale netwerk viel weg.” Ruesen kocht in de eerste lockdownweek tachtig kaarten en schreef hen avonden lang allemaal een persoonlijk woordje. “We konden elkaar in die lockdownmaanden niet ontmoeten, dus mailden en belden we.” In september 2020 kon de Nederlands-Duitse expositie ’75 jaar Vrijheid in de Kunst’ geopend worden, want het museum mocht weer open. Maar voor Kerst schreef Ruesink weer kaarten naar de vrijwilligers. “Inmiddels hadden de mensen van ons basisteam de taken verdeeld om onderling contact te houden met de vrijwilligers tijdens lockdowns. Een luisterend oor, samen blijdschap en verdriet delen is een belangrijk sociaal aspect.” 

Binnenstad als ziel van de stad 

Veel musea gingen online toen ze moesten sluiten. Ruesen: “Maar wij waren net bezig met het ontwikkelen van een nieuwe website.” Het motto werd: ‘Wat kan er nog wel’. “We werden gedwongen om na te denken hoe we dingen eigenlijk deden, welke visie we eigenlijk willen uitdragen, welke plannen we willen uitvoeren.” Die visie is inmiddels klip en klaar: “Als belangrijke speler binnen het Doetinchemse, met een groot maatschappelijk netwerk, willen we de geschiedenis van Doetinchem op een creatieve manier toegankelijk maken door middel van verhalen, zodat mensen door die verhalen de context begrijpen. Inwoners van Doetinchem worden daarbij aangesproken op hun trots en identiteit. Bezoekers kunnen zich verwonderen en ook samenhangen zien. Als museum zijn we in deze context meer dan een fysieke plek: we willen in de stad zichtbaar zijn. Als mensen bij de VVV komen, verwijzen we ze immers door naar de binnenstad, de ziel van de stad. Die is meer dan horeca en retail, die is ook cultuur en historie.” Belangrijk voor het Stadsmuseum en de VVV is de band met het Binnenstadbedrijf Doetinchem. “Samen kunnen we verbinden.” 

Mensen deelgenoot maken 

Vertellen over - en mensen deelgenoot maken van - de cultuur en de historie van de stad, dat is de kracht van het Stadsmuseum en de VVV. Dus werd de tijd tijdens de lockdowns besteed aan het interviewen van overlevenden van de Doetinchemse bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog. “Om het waargebeurde verhaal via ons museum te laten horen.” Ook werden er door de VVV informatieve, cultuurhistorische wandelingen uitgezet en een fietstocht. Op het depot van het museum werd begonnen aan een inhaalslag om collecties te digitaliseren. Met het Binnenstadbedrijf werd het vierluik ‘Street art’ uitgewerkt, waarbij het de bedoeling is dat kunstenaar Rosalie de Graaf (RoosArt) uit Doesburg vier muurschilderingen in de binnenstad maakt met afbeeldingen van bijzondere Doetinchemmers. “De eerste, van boerin Anna Reintjes, is inmiddels gerealiseerd op de muur van het Mogendorff pand aan de Hooge Molenstraat. Het oogst alom verwondering.” 

Verbinden 

Ook met het Binnenstadbedrijf werd nagedacht hoe – met de kerktoren van de Catharinakerk als baken in het centrum van de stad – licht een verademing kan brengen in de winterse lockdowns. Met het project ‘Doetinchem VerbindT’ staan De Bleek, het Mark Tennantplantsoen, de Catharinatoren en de Catharinakerk dit jaar van 10 december tot en met 31 januari in sprookjesachtig licht, waarbij vier lichtbundels vanaf de toren als wakers over de stad gaan. De locaties symboliseren de vier natuurelementen water (oude IJssel), lucht (toren), aarde (Mark Tennantplantsoen) en vuur (Catharinakerk). Ruesen: “De natuur in de Achterhoek is uniek. Door middel van licht maken we de verbinding met die natuur, met de Achterhoekers en met elkaar.” 

Doorontwikkelen 

Na de derde lockdown is het Stadsmuseum weer open voor publiek. De expositie van Linda Commandeur en andere kunstenaars die een link hebben met de Achterhoek, is verlengd tot 1 april. Daarna volgen een expositie over ‘The Passion’, omdat dit tv-gebeuren dit jaar vanuit Doetinchem wordt uitgezonden, en in het laatste kwartaal staat er een tentoonstelling over het jaar 1572 gepland, het jaar waarin Nederland op de kaart werd gezet. Bij de doorontwikkeling van het museum en de VVV wordt de samenwerking waar kan uitgebouwd met onder andere het Binnenstadbedrijf, Stichting Open Monumentendag Dag, het Rheinmuseum Emmerich, het Erfgoedcentrum Achterhoek Liemers en Bibliotheek West-Achterhoek. Voor de VVV Doetinchem geldt dat die van alle VVV’s in de Achterhoek het zesde inspiratiepunt is geworden. “Hiervoor maken we de maquette van Doetinchem interactiever, zodat je geprikkeld wordt en op een interactieve manier over de geschiedenis van de stad leert.” Ruesen heeft zichtbaar zin in de toekomst : “Vergeet niet dat Stadsmuseum en VVV voor werkgevers interessant zijn. Wij zijn er ook voor de mensen die bij hen werken. Wij dragen bij aan het woon-werk-leefklimaat, waarbij mensen een mix van activiteiten om te ontspannen wensen. Aan die mix willen we graag bijdragen, voor Doetinchem, het podium van de Achterhoek.”