Gaanderense ‘Kleizoldermeisjes’ exposeren in Etten
Keramiste Iet Harbers blijft inspireren
SILVOLDE – In de Oude Kerk in Etten wordt op zondag 24 april de expositie met werk van Keramiekgroep Iet Harbers geopend. Naast keramisch werk zijn er schilderijen en houtsnijwerk te zien. De expositie is ook te bezichtigen op de eerste drie zondagen in mei.
Door Josée Gruwel
Exposanten Gerrie van Braak (Varsseveld), Kiek van der Burg (Gaanderen), Gerda Bussink (Terborg), Wies Megens (Gaanderen) en Lies Visscher (Etten) noemen zichzelf ook wel de ‘zoldermeisjes’. Ze werken de laatste tijd weer een morgen in de week in het atelier op de werkzolder van keramiste Iet Harbers in Silvolde. Daar ontstaan hun zelf bedachte, handgemaakte, keramische objecten, zoals schalen en schaaltjes, bakjes, potjes, kommetjes, vazen en vaasjes, doosjes, beelden en beeldjes. Het zijn objecten voor de sier, maar ook handige gebruiksvoorwerpen als pindabakjes, koffiekommetjes of een schaal voor allerlei ‘rommeltjes’ zoals zij die noemen.
Ontspannend en spannend
Met hun handen vormen ze de witte chamotteklei. “Nee, we werken niet met een draaischijf”, vertelt Gerda Bussink, die al zo’n twintig jaar op de zolder komt. “Het is juist zo heerlijk om bij nul te beginnen, met je handen de klei vorm te geven en langzaam je werk helemaal op te bouwen.”
“Klei geeft zelf de mogelijkheden aan”, vult Lies Visscher aan.
Wies Megens laat haar grote, ronde schaal zien, waarin fijne motieven opvallen. “Met behulp van een strook kant die je in de klei drukt en er voorzichtig weer uit haalt, krijg je de mooiste motieven”, vertelt ze. Ooit was ze weg van fimoklei, maar ze wilde graag groter werken en nam les bij Iet Harbers, waar ook zij nu al circa twintig jaar komt. De dames kennen elkaar inmiddels goed, werken in bepaalde periodes wekelijks – in groepjes – op de zolder.
'Boeiend te
ervaren
hoe een pak
klei van tien
kilo
verandert in
mooie,
keramische
producten'
“Het werken hier is rustgevend, ontspannend maar ook spannend, want je weet nooit van tevoren wat er precies uit je handen komt en hoe het er na het glazuren en bakken in de oven uiteindelijk uitziet,” vertellen ze. Ze zijn blij dat ze in het maakproces goede adviezen krijgen. “Iet geeft liefdevolle aandacht en vakkundige hulp. Zij draagt de techniek en de middelen aan en blijft inspireren.”
Wat de dames creëren, mag gezien worden. Samen met het werk van Iet Harbers wordt het tentoongesteld in Etten, waar ook houtsnijwerk van Bernard Bussink (Terborg) en schilderijen van Gerda Gosselink (Doetinchem) en Ben Harbers (Silvolde) te zien zijn.
Achtergrond
Iet Spanbroek werd geboren in een creatief gezin in Haalderen. Ze groeide op tegenover Het Ambacht Haalderen, een gerenommeerde pottenbakkerij die huishoudelijk- en sieraardewerk maakt. “Daar kwam ik voor het eerst in aanraking met klei. We ‘liepen’ daar en op zondagen knutselden we met papier, karton en klei onder begeleiding van onze moeder. Zij is mijn creatieve bron.”
Iet kreeg binnen het gezin een grote verantwoordelijkheid toen ze, 20 jaar oud, na het overlijden van beide ouders de verantwoordelijkheid nam om met broers en zussen haar vaders schoenwinkel voort te zetten en het huishouden te runnen. Voor creatieve activiteiten, zoals werken met klei, was in die periode weinig tijd. Maar dit tij keerde toen ze trouwde met Ben Harbers en kinderen kreeg. “Toen ze klein waren, maakte ik poppen en wandkleden en volgde een cursus keramiek bij twee academici in het Brabantse Vlijmen, waar we destijds woonden.”
In 1972 verhuisde het gezin naar Silvolde. Iet richtte in haar huis een atelier in op zolder en volgde in de regio keramiekcursussen, eerst bij Henk Damen in Halle en daarna bij Laurens Goldewijk in de Gruitpoort in Doetinchem. In 1974 exposeerde ze voor het eerst bij de Boerenleenbank in Doetinchem. Haar fantasievolle werk, dat vakmanschap uitstraalde, ging meteen grif van de hand.
Vrouwen
In september 1983 startte de keramiste met geven van boetseercursussen aan vrouwen. Haar passie draagt ze tot nu toe, bijna veertig jaar later, met verve over. Soms was de belangstelling van cursisten zo groot, dat er een wachtlijst was. “Het boeiende van werken met klei is om te ervaren hoe een pak klei van tien kilo verandert in mooie, keramische producten.”
Vrouwen wegwijs maken in het werken met klei werd voor Iet Harbers een levensinvulling. Niet alleen het samen werken, maar ook aandacht voor elkaar en samen activiteiten ondernemen vindt ze belangrijk. Zo is er de traditie dat ze elk lustrum met ‘de meisjes van de kleizolder’ een dag op stap gaat, altijd met de bus van Mekers naar de keramiekmarkt in Milsbeek. Afgesloten wordt met een etentje.
Levendige fantasie
Het werk van autodidact Iet Harbers heeft een eigen signatuur: speels, fantasie- en stijlvol, vaak sprookjesachtig, en met een humoristische twist. Het werk is niet in één oogopslag te bekijken, want vaak vertelt het een verhaaltje, wordt de kijker gevangen door grappige details.
Heel herkenbaar zijn haar vrouwenfiguren, die mede door de combinatie van kleuren, waaronder goud, iets mystieks uitdragen.
In coronatijd maakte ze twee grote werken: ‘De prinses op de erwt’ en ‘Covid-19’ als ode aan de zorg.
Naast haar vrije werk, maakt ze ook werk in opdracht, zoals in het verleden de levensgrote raadsleden voor het gemeentehuis in Varsseveld (die onlangs verhuisden naar Ons Pakhuus in Silvolde), een vogel voor verpleeghuis Antonia in Terborg en wandtegelreliëfs voor buitenmuren van scholen. Ook restaureerde ze de kerststal van de Silvoldse St. Mauritiuskerk. “In alle rust groeien de werken in mijn hoofd.”
Expositie
In de Oude Kerk in Etten wordt zondag 24 april om 13.00 uur de expositie muzikaal geopend door Eline Harbers (alt) en Anita Simmes (piano). Plaatsen zijn te reserveren via b.harbers@t-mobilethuis.nl of via 0315 324596. De expositie is ook te bezichtigen op 1, 8 en 15 mei van 13.00 tot 17.00 uur. De toegang is vrij.