Bouwvrijstelling stikstof van tafel

8 november 2022, 07:55

DOETINCHEM - Op 2 november deed de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State een uitspraak die in de politiek en de bouwsector nog nagalmt. De sinds 1 juli 2021 geldende bouwvrijstelling stikstof voor de aanlegfase voldoet niet aan de Europese regelgeving over natuurbescherming. Dit betekent concreet dat de bouwvrijstelling niet meer gebruikt mag worden bij nieuwe bouwprojecten.

Door Bert Vinkenborg

 De vrijstelling is daarmee van tafel. Wel zijn er nog enkele lichtpuntjes. Zoals onder de oude regeling al het geval was kan nog steeds per bouwproject onderzoek gedaan worden naar de mogelijke gevolgen van de uitstoot van stikstof. Dit zal ook gevolgen hebben voor de goedkeuring van een project én voor de tijdspanne tot het begin van de uitvoering vooropgesteld dat die groen licht krijgt. Nu al kan geconcludeerd worden dat deze uitspraak een klap voor de bouwsector betekent. Nieuwe projecten gaan, na vooronderzoek, niet door of ondervinden vetraging. Dat het kabinet er ook niet blij mee is behoeft geen betoog.

Wat betekent dit voor de ambitieuze plannen van de gemeente Doetinchem? We vragen het aan wethouder Ingrid Lambregts. Er zit een aantal projecten in de pijplijn. Welke zijn al goedgekeurd en mogen zonder verder onderzoek door en welke wachten nog op groen licht? De wethouder reageert opvallend positief: "Op lopende projecten, zowel gemeentelijke als van derden, heeft deze uitspraak naar verwachting geen grote gevolgen. Wij zagen dit al aankomen en als gemeente hebben we er al een beetje rekening mee gehouden. Voor de gemeentelijke projecten hebben wij berekend wat het effect zou kunnen zijn op de meest in de buurt liggende Natura 2000 gebieden. De dichtstbijzijnde daarvan, gemeten vanaf de gemeentegrens, is het gebied Rijntakken op een afstand van 3 kilometer, het gebied de Veluwe ligt op 8 kilometer en het Korenburgerveen op 15 kilometer." Deze relatief grote afstanden maken dat de uitspraak geen invloed heeft op een van de lopende gemeentelijke projecten. Bij particuliere projecten wijst de gemeente de initiatiefnemers altijd op de risico's. Vaak gaat het daarbij om kleinere projecten.
Op dit moment zitten ongeveer 2700 woningen in de gemeente in de pijplijn in een of ander stadium van realisatie. Natuurlijk komen er steeds nieuwe bij. Is er beroep mogelijk tegen deze uitspraak? De wethouder meent dat Doetinchem hier niets mee te maken heeft en wijst erop dat het gaat om een zogenoemde tussenuitspraak van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Komt de ambitie van de gemeente om in 2036 de mijlpaal van 70.000 inwoners te bereiken hierdoor in gevaar? Lambregts: "Ik denk juist niet. De dreiging die van deze uitspraak uitgaat is voor ons gering.”
Het is denkbaar dat deze uitspraak van invloed is op de toe te passen bouwmethoden. Zijn er methoden die minder stikstof uitstoten dan nu het geval is en dus kansrijker zijn om goedgekeurd te worden? Mag een energie neutrale, circulaire woning nog wel gebouwd worden? De wethouder meent dat de bouwbranche met de tijd mee moet gaan. Prefab bouw met nieuwe materialen en een kortere bouwtijd op locatie zit al in de lift en krijgt hierdoor wellicht nog een extra impuls. Voor technologisch vernieuwende bedrijven is dit dan ook een uitdaging. Op de vraag of de begroting van de gemeente hierdoor deels herschreven moet worden reageert Lambregts lachend: ”Gelukkig niet”. Volgens het CBS gaat Nederland in het jaar 2028 richting 18 miljoen inwoners. Doetinchem wil naar 70.000 inwoners in 2036. Komt dit in het gedrang door Natura 2000 gebieden? Zou een integrale aanpak niet meer op zijn plaats zijn? Lambregts: "We moeten gebiedsgericht gaan kijken en ons afvragen - Wat is hier passend -. Als ik het op Doetinchem betrek, wij kijken per deel van de gemeente wat past en wat niet. Dat is verankerd in ons beleid en wordt vastgelegd in de Omgevingsvisie.”