De kloof tussen stad en platteland

De kloof tussen stad en platteland

Burgemeester, bestaat er een kloof tussen stad en platteland? “Ik denk dat het van alle tijden is, dat er verschil is tussen stad en platteland. Nu zie ik meer een discussie tussen de stedelijke Randstad en de rest van Nederland dan per se tussen stad en platteland. Wel is het zo dat bijna in de hele wereld een soort trek van het platteland naar de stad is, van klein dorp naar groter dorp en van stadje naar grotere stad. Dat leidt ertoe dat binnen en rond de grotere steden gekeken wordt naar het faciliteren van groei terwijl het in de kleinere dorpen gaat om hoe je omgaat met krimp. Die beweging zorgt zowel in de stedelijke omgeving als op het platteland voor problemen. Doordat die problemen haaks op elkaar staan lijkt het of die kloof groter wordt. Het is deels een gevoel maar ook wel realiteit. Door de demografische ontwikkelingen staat het platteland voor andere uitdagingen dan de stad..”

De verkiezingen lieten een nog grotere ommezwaai zien dan verwacht. Wat kan daaruit geconcludeerd worden? “Opmerkelijk was de hoge opkomst in combinatie met een nieuwe partij die uit het niets in een keer de grootste is geworden. Als je een analyse maakt van de kiezers die stemden op de BBB, dan zijn dat over het algemeen mensen die wat meer hangen naar het in stand houden van hoe het nu is. De mensen die nu op het platteland leven zien dat met name hun leefomgeving onder druk komt te staan.
De opkomst was ongekend hoog en dat is altijd een overwinning voor de democratie. Je kunt het signaal dat ervan uitgaat niet negeren, maar moet het ook relativeren. Het is niet zo dat in een keer meer dan de helft van de Nederlanders op dezelfde partij heeft gestemd. Driekwart heeft op een andere partij gestemd. Het vormen van coalities is op de meeste plekken moeilijker geworden.”

Waar wonen de meeste Kamerleden? “Er wonen meer mensen in de vier grote steden samen dan in de plattelandsgemeenten. Het aandeel Kamerleden uit een van die vier steden is boven proportioneel. Ik denk dat veel mensen uit de regio en van het platteland het gevoel hebben dat hun stem niet gehoord wordt en dat speelt wel degelijk een rol. Twee onderzoekers die de Historische Atlas van Nederland hebben gemaakt, hebben recent een rapport geschreven waarin zij voorstellen de Eerste Kamer op te heffen en een gedeeld parlement te maken waarbij een deel rechtstreeks wordt gekozen en een deel bestaat uit regionale vertegenwoordiging. Nederland telt grofweg 75 regio’s. Als je iedere regio via getrapte verkiezingen een vertegenwoordiger laat afvaardigen, dan krijg je een heel ander beeld. Daarvoor zou wijziging van de grondwet nodig zijn en dat is nog een lange weg.” 

Staat de kloof tussen stad en regio op de agenda van de politieke partijen? “Ik denk dat die discussie al voorzichtig geagendeerd was en dat die nu bij veel partijen een prominentere plek gaat krijgen voor gesprekken binnen de partij maar ook in de Kamer en dat is ook terecht. Er zijn veel onderzoekers die daar interessante beschouwingen over hebben geschreven. Die zou ik daar zeker bij betrekken.”

Tekst: Bert Vinkenborg