Diana Abbink bij de expositie ‘Het Nedersaksisch heeft er een woord voor’. Foto: Josée Gruwel
Expositie over woorden die alleen in een streektaal bestaan
DOETINCHEM – Wie grappige woorden of gezegden wil leren die in het Algemeen Beschaafd Nederlands (ABN) en in het Hoogduits niet voorkomen maar wel in de streektaal van De Achterhoek, West-Münsterland, Twente, en Drenthe, kan tot 12 september terecht bij de expositie ‘Het Nedersaksisch heeft er een woord voor’. Deze is te zien in Kulturhus ’t Brewinc in Doetinchem.
Door Josée Gruwel
Diana Abbink, projectleider bij Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) en lid van de Stichting Culturele Grenscontacten, vertelt: “Het verrassende van de expositie zijn niet alleen de twintig woorden die door regionale streekorganisaties zijn verzameld, maar ook de bijpassende cartoons. Deze zijn gemaakt door vier cartoonisten, elk afkomstig uit één van de vier streken. Voor Drenthe is dat Ben Huisjes, voor Twente Lex Dirkse, voor West-Münsterland Michael Tewiele en voor de Achterhoek Derk-Jan Rouwenhorst uit Vorden.” Deze laatste maakte cartoons bij de woorden ‘naffelkuken’, ‘achter oet ’n hals praoten’, ‘met de nözze naor bovven liggen’, ‘ne knorf’ en ‘ne waerstrubbe’.
Uitleg
Bij elk woord met bijbehorend cartoon wordt bij de tentoonstelling de betekenis gegeven, in het Nederlands en in het Duits. Zo is een ‘Freeseköttel’, een woord afkomstig uit West-Münsterland, een koukleum en – in het Duits - een Frostbeule. Om het woord goed te begrijpen wordt het door middel van drie zinnen in de betreffende streektaal, in het Duits en in het Nederlands uitgelegd. Daarna volgen op dezelfde manier drie zinnen waarin het woord in de context wordt gebruikt. Om bijvoorbeeld in het Nederlands goed te begrijpen wat een ‘Freeseköttel’ is, staat er: ‘Mijn vrouw heeft het zelfs koud als de zon schijnt. Ze is een echte koukleum’. Voor wie alle info te leuk of wat veel vindt, is er een kleurrijke brochure samengesteld. Daarin staat ook de bedenker van het project, Girbe Buist uit Zwolle.
Derk-Jan
Rouwenhorst
uit Vorden
maakte
cartoons bij de
Achterhoekse
woorden
De expositie wordt door Femia Siero, directeur van Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, op dinsdag 16 augustus om 15.00 uur officieel geopend. Tijdens de openingsbijeenkomst vertelt Rouwenhorst over zijn ervaringen met projecten rond streektaal en cartoons.
Tot 12 september is ‘Het Nedersaksisch heeft er een woord voor’ te zien in ’t Brewinc, IJsselkade 13 in Doetinchem.
Hierna reist zij naar diverse plekken in het Nederlands-Duitse grensgebied.
De entree is gratis, de brochure kost vijf euro.
Abbink: “Het is behalve een leuke ook een compacte expositie, en gemakkelijk te vervoeren. Op een later tijdstip zeker geschikt voor onder andere ziekenhuizen en bibliotheken. Voor meer informatie kan men terecht bij Girbe Buist (0651085948) of Diana Abbink ( 0612025384) van de Stichting Culturele Grenscontacten Achterhoek-Westmünsterland.